editorial Galaxia

Entrevista Ana Cabaleiro: “Todo o que despois vin escrito, xa o levaba aprendido dos contos falados da aldea”

Ana Cabaleiro estréase na literatura con "Sapos e Sereas" — Ana Cabaleiro estréase na literatura con “Sapos e Sereas”

Ana Cabaleiro (Silleda, 1974) vén de debutar na literatura con Sapos e Sereas, un compendio de catro relatos que lle dan una volta de torca a todas as nosas crenzas, aos contos infantís. Ás escrituras bíblicas, mais tamén ás funcións da publicidade no espallamento dos tópicos e as desigualdades sociais. Contra todo isto, os relatos de Ana fomentan a crítica e a reflexión e, como ela ben di, que máis se pode pedir? Xornalista de profesión, Ana Cabaleiro está colleitando un gran éxito con este seu primeiro libro no que se poden ver as influencias de autoras de cabeceira, como Virginia Woolf ou Alice Munro. Uns relatos nos que tamén están presentes as súas orixes rurais e, como non ía ser doutro xeito, esa capacidade innata para fabular. Una voz que tardou en atreverse, pero á que debemos animar a seguir na nosa literatura.

Pregunta (P): Estréaste na literatura co libro de relatos Sapos e Sereas, podes explicarnos o porqué deste título tan suxestivo?

Eu quixen unir o mundo infantil coa pegada que vai deixando no mundo adulto. Por iso o título ten como referencia dous personaxes dos contos infantís, aínda que eu despois lles dou unha voltiña e os traslado ao mundo actual, contemporáneo, a historias do noso día a día. Xogo moito cos estereotipos que os personaxes teñen no noso imaxinario colectivo, e non só os sapos e as sereas, tamén lle dou un meneo a outros, como aos personaxes bíblicos que sobreviven con absoluta normalidade na nosa sociedade, como son os Reis Magos, por exemplo. Este meter os personaxes de sempre en situacións cotiás é unha das cousas que máis está a sorprender ás lectoras e aos lectores. Seguir leyendo “Entrevista Ana Cabaleiro: “Todo o que despois vin escrito, xa o levaba aprendido dos contos falados da aldea”” →

12/08/2017 0

Unha verdade amarga

Enfrontarse a un pasado onde a veces xusta recoñecerse. A memoria xóganos malas pasadas. Eses son os temas sobre os que transita a nova novela de Celia Díaz Núñez, que se titula Unha verdade amarga, na que navegan varias personaxes silandeiras e cun pasado de débedas pendentes, amores agochados, aldraxes amoreadas e moitos, quizais demasiados, anos de silencio.

Unha verdade amarga é unha historia que se le rápido, aínda que sosegada debe ser a reflexión que fagamos os lectores tras o seu remate, pois os temas que trata son diversos e con moita repercusión na actualidade. A historia parte da reclamación de Daniel Pereira, quen inicia os trámites para unha demanda de paternidade contra Aurelio Salgado. A partir deste momento, a autora vai alternando a vida destes dous homes, cos de Pilar e Carlos e Aurelio e Marta, cos que se tece un fío invisible que nos leva a ver todo o que agochan as familias ao longo do tempo. Seguir leyendo “Unha verdade amarga” →

07/08/2017 0

Bibliópatas e fobólogos

Teño que confesar que sinto unha tentación especial polos libros que falan de libros, e dos sentimentos que estes nos evocan. Ante esta declaración, non sorprenderá que me declare fan absoluta de Bibliópatas e fobólogos, o recente libro de Emma Pedreira no que recolle relatos e microrrelatos nos que se fala da paixón literaria.

Unha paixón vista desde o humor máis intelixente, desde unha perspectiva nada nostálxica, senón máis ben de risa e ata de protesta nalgúns casos. Temos aquí historias nas que a voz narradora declara que escribe para non engordar, mulleres que confesan os seus pecados tras ler aos rusos en vez de a Biblia, outras que escriben cartas a escritores dos que admiran a súa literatura, e ata unha relación de epitafios orixinais e incribles que se atopan en determinadas tumbas.

Esta nova proposta de Emma é todo un descubrimento literario, xa que nel explóranse os formatos curtos, ao tempo que se fai unha crítica mordaz a todo o sistema actual, onde cada vez se lle dá menos importancia ás letras. Disto fala en todos e cada un dos relatos, e máis concretamente en “Fobólogos”, no que se leva ao estremo o empobrecemento que está sufrindo a nosa lingua ante as novas expresións carentes de significado. Seguir leyendo “Bibliópatas e fobólogos” →

15/06/2017 0

Sapos e sereas

Xa non hai sapos que se convertan en príncipes nin sereas que sexan mansas. Máis ben nunca deberon de existir. Xórdeme esta reflexión despois de ler os relatos que Ana Cabaleiro reúne no seu primeiro libro, titulado precisamente Sapos e sereas.

Quero comentar que me ocorreu algo moi curioso con estes contos. Normalmente leo os relatos sen saber nada das intencións da autora, como fago sempre. Mais neste caso, avanzo e avanzo ata que chego a un epílogo que me mostra que a autora persegue de feito loitar contra os tópicos e clixés que ao longo do tempo perseguiron ás mulleres para non permitirlles ser elas mesmas. Ana Cabaleiro é clara e lánzanos unha advertencia neste epílogo: que os finais felices e edulcorados non teñen sentido e que xa basta de que as mulleres sexamos ensinadas como trofeos para os homes. Isto é precisamente polo que pula este libro, que se erixe coma un berro que chega dunha voz potente e concienciada co feminismo. Seguir leyendo “Sapos e sereas” →

13/06/2017 0

Na casa da avoa

Marta Dacosta é unha combatente en todos os ámbitos da vida. Por iso, dende a súa faceta política ata a máis poética, atopa ela a voz para erguerse e para rebelarse ante as inxustizas do mundo. Con ansias de combate lemos Na casa da avoa, o seu poemario máis recente no que as mulleres somos as protagonistas. Unha proposta na que as mulleres do pasado e as do presente berran para non ficar xa endexamais caladas.

Nesta casa da avoa atopamos as primeiras mulleres que soportaron sobre os seus lombos as durezas das vidas de loita e sacrificio, que foron protagonistas do que hoxe somos, mais ás que ninguén homenaxeou antes. A historia xa non poden seguir escribíndoa somentes os homes, senón que as mulleres xogan un papel vital, protagonista. Así foi dende sempre, ata que agora comezan a agromar as nosas voces.

“son elas as que tensan as redes

e fan voar as agullas

elas, quen

tamén

abren camiños aos homes que arriban heroes

mentres os pechan para si mesmas” Seguir leyendo “Na casa da avoa” →

08/06/2017 0

Entrevista Daniel Asorey: “É da carraxe de onde as comunidades tiran parte do seu futuro e da súa liberdade”

A primeira novela de Daniel Asorey é "Nordeste" — A primeira novela de Daniel Asorey é “Nordeste”

Recoñécese como un admirador da literatura portuguesa e brasileira, e da súa arte en xeral. Daniel Asorey vén de estrearse na literatura coa novela Nordeste, publicada pola Editorial Galaxia tras obter o Premio Narrativa Breve Repsol 2016, unha proposta na que fala da nosa Galiza e do Brasil, e tamén dos oprimidos e da loita que sempre houbo que manter para lograr dereitos. Defensor férreo da mirada do mundo dende unha óptica feminista, porque “o feminismo é a opción, e sen el non temos futuro”, define o traballo do escritor en relación co dun artesán, pois hai que estar continuamente cicelando as palabras. Cunha monte de referencias artísticas ás costas, Asorey é un dos grandes escritores galegos da actualidade. E, como el mesmo di, “a literatura debe ser tamén o berro dos desposuídos e a voz das enmudecidas e dos enmudecidos”.

Pregunta (P): Nordeste é a túa estrea literaria, que supón para ti este fito?

É a miña estrea coma novelista, é certo, aínda que xa publicara relato curto en distintas revistas e nalgunha publicación colectiva. Nordeste supuxo principalmente darme a coñecer ao público e á crítica, pola repercusión que o Premio Repsol ten no sistema literario galego. Por suposto, para min é un orgullo compartires o que soñas con outra xente e recibir tanto agarimo e tantos azos. Agora, coa nominación ao Premio San Clemente deste ano, un premio fermoso, porque o xurado son as mozas e os mozos de varios institutos, ese agarimo, ese orgullo e eses azos aumentan. Daquela, só teño gratitude para as lectoras e os lectores. Seguir leyendo “Entrevista Daniel Asorey: “É da carraxe de onde as comunidades tiran parte do seu futuro e da súa liberdade”” →

02/06/2017 0

Entrevista Miguel Sande: “Só con poesía e narrativa se pode salvar o xornalismo”

Miguel Sande gañou o Premio García Barros con “A Candidata”

Lin A Candidata recomendada por unha boa amiga lectora, e impactou tanto en min que a definín coma un “disparo na caluga”. Esta descrición gustoulle moito ao seu autor, ao que hoxe entrevisto neste espazo.

Miguel Sande (Arteixo, 1961) é xornalista, poeta e narrador, e con esta última novela vén de gañar o Premio García Barros convocado polo Concello de A Estrada, precisamente cunha proposta híbrida na que están presentes todos os xéneros. Sande demóstranos que a novela bebe da realidade, deste presente e dunha crise que tanto nos afectou e da que aínda sentimos os efectos. Con el é imposible non ver que a literatura sempre ten unha labor social, de cronista, e ata de loita. Coma un disparo na caluga, esa e a sensación que te embarga cando te atreves a transitar por ela, ata que rematas e sentes que algo (ou todo) está a piques de estourar dentro de ti.

Como xornalista, Miguel Sande desempeña o seu traballo na delegación da Mariña lucense no xornal La Voz de Galicia, e recoñece que “só con poesía e narrativa se pde salvar o xornalismo”.

Seguir leyendo “Entrevista Miguel Sande: “Só con poesía e narrativa se pode salvar o xornalismo”” →

19/05/2017 0

O sol do verán

Carlos Casares, autor homenaxeado nas Letras Galegas 2017

Carlos Casares, autor ao que este ano se lle dedica o Día das Letras Galegas, destaca pola súa capacidade para novelar unha realidade que se insire no convulso panorama da narrativa de posguerra, e foi dos primeiros en abordar o conflito como tema literario.

Con motivo da efeméride deste 2017, leo de novo a Casares, un home polifacético que foi editor, articulista, escritor de novela adulta e infantil… Estas Letras Galegas coinciden ademais do cincuenta aniversario do seu debut editorial, coa obra Vento ferido. Dende aqueles anos, o autor ourensán xa comeza a ser incluído nesa xeración que se deu en chamar Nova Narrativa Galega, por canto bebía dos novos métodos da novela francesa e se metía de cheo na mente do narrador ao tempo que novelaba as preocupacións do seu tempo.

Abordo esta recensión con moito respecto polo traballo e pola admiración que colleitou Casares, quen foi capaz de abordar os problemas do seu tempo centrándose nas persoas de a pé. Isto é o que destaco tras a lectura d’ O sol do verán, unha das últimas novelas do escritor, na que segue moi presente o tema da liberdade de acción e pensamento e a imposibilidade de lograr conseguir ás veces o que queremos. Seguir leyendo “O sol do verán” →

16/05/2017 0

Entrevista Antón Riveiro Coello: “Unha das cousas que máis me interesan da literatura é esa posibilidade de traballar sobre a memoria dos outros”

Antón Riveiro Coello é un dos grandes narradores do noso tempo, cunha voz propia e cuns personaxes que sempre reflexionan sobre un tempo. Autor de obras tan exitosas como Valquiria (1996), Animalia (1999), As rulas de Bakunin (2000), Casas baratas (2003), Laura no deserto (2011), Os elefantes de Sokúrov (2015) ou A ferida do vento (2016), o escritor limián é un férreo defensor da literatura de Carlos Casares e por iso este ano adquire dobre relevancia. E é que o Día das Letras Galegas sairá a biografía novelada sobre o autor homenaxeado, escrita por el. E xa no verán, agárdase a publicación dun libro de microrrelatos baixo o título de Á sombra dos bonsais.

Pregunta (P): Es un dos grandes escritores en lingua galega na actualidade. Existen medos a morrer de éxito, a que a novas novelas non convenzan aos lectores?

Os escritores sempre estamos no límite, no cantil. Cada libro é un punto de partida e unha vertixe, por suposto. Ese medo a defraudar sempre te asalta. O mundo da escrita é así, como andar por un campo minado. Canta máis experiencia, máis crítico es contigo mesmo. E iso pode ser paralizante.

(P): Nunha das túas últimas novelas, Os elefantes de Sokúrov, tratas moitos dos grandes temas que a todos nos preocupan: a relixión, a vellez, a morte, a nostalxia, o pasado… Es dos que pensas que a literatura sempre fala do mesmo a través de distintas historias?

A literatura formula preguntas e, aínda que non dá todas as respostas, si axuda a lle dar sentido a moitos problemas da vida. Di o propio Sokúrov que a literatura é a máis importante das artes, o fundamento de toda creación estética e que está por riba de calquera actividade artística. Non sei. O que si sei é que a literatura nos axuda a comprender a complexidade do mundo e do ser humano, atravesando os grandes problemas de sempre, como o amor ou a morte.

Seguir leyendo “Entrevista Antón Riveiro Coello: “Unha das cousas que máis me interesan da literatura é esa posibilidade de traballar sobre a memoria dos outros”” →

04/05/2017 0

Os nenos da varíola

Botar a vista ao pasado para recordar certos feitos nunca está de máis. Eu diría que cada certo tempo deberiamos de virar a cabeza para ver os porqués do que realmente somos. Esta visión ben puidera facerse sobre todo no ámbito da medicina, onde se avanzou tanto que hoxe moitos pensamos que sempre foi así, como acontece co caso da varíola.

A xornalista e escritora galega, María Solar, volve na súa última novela a ese momento de comezos do século XIX, concretamente ao 1803, cando un total de vinte e dous nenos son embarcados na Coruña para levar a vacina da varíola cara América. E por iso recupera a historia dunha das maiores fazañas médicas da humanidade, que foi o comezo da erradicación desta enfermidade, que se produciu no ano 1980, cando a OMS declarou o planeta libre dela.

Pero antes de que iso acontecese, moitas persoas tiveron que loitar contra vento e marea para levar os métodos científicos á realidade, aínda contra sectores tan potente como a Igrexa. Antes, moito antes, a peste acababa coa vida de moitas persoas, tal e como se describe na novela:

“Unha peste terrible e temible. Contábase de familias enteiras en que todos os seus membros foron caendo un tras outros, aldeas, vilas cheas de contaxios en que xa ninguén quería entrar para ir vender. Persoas feitas monstros, sen un centímetro de pel sen pústulas e pus, ata dentro da boca, dentro dos ollos. Horrible”· Seguir leyendo “Os nenos da varíola” →

27/03/2017 0

A candidata

Gravar ou escribir para acreditar que o que nos sucede é real. Falar diante dunha cámara para testemuñar que un día nos ocorreu algo insólito e que cambiou o sentido da nosa vida. Verter os nosos sentimentos diante dun micro, que nos axude a comprender quen somos realmente tras esta crise que nos afoga.

Con este exercicio xoga Miguel Sande no seu recente libro, A candidata, unha novela curta sobre a crise e a violencia machista. Unha historia cun estilo breve e tan impactante coma o disparo dunha bala, que arremete de cheo contra a nosa caluga sen darnos tempo a reaccionar. Acaso non foi exactamente o que fixo a chegada da crise económica en moitas familias?

A candidata foi merecedora do Premio García Barros 2016, convocado polo Concello de A Estrada, e nela a crise proxéctase coma o gran tema detrás do que atopamos as realidades cotiás do día a día. Pero, o que Miguel Sande fai moi ben é explicar con metáforas e comparacións a chegada silenciosa da crise, que chegou coma un gran naufraxio: Seguir leyendo “A candidata” →

23/03/2017 0

A soidade das medusas

“Só. Illado nun mar de edificios, sen faro ningún que procurar”. Fálanos aquí unha voz narradora que describe a soidade que sente un escritor que está pechado contra a súa vontade nun apartamento no medio dun mar de rañaceos. Con el comeza a nova novela de Iria Collazo López. Digo novela á mantenta, porque xa sei que moitos me han dicir que se trata dunha compilación de relatos. Explicarei entón este “erro” deliberado.

A soidade das medusas está concibido como un libro de seis relatos, nos que se narran desde distintas ópticas as historias dunhas personaxes que teñen como eixo común a soidade, e como este sentimento atrapa as nosas vidas nalgún momento. Son historias que aparentemente non teñen nada que ver, mais que se un le atentamente pode decatarse rapidamente de que ben poderían ser parte dunha novela, e relacionarse entre elas. Non en van hai certas pistas que nos remiten duns relatos a outros. Seguir leyendo “A soidade das medusas” →

15/03/2017 0

Nordeste

Somerxerse no Nordeste de Daniel Asorey resulta una experiencia perigosa e revolucionaria. Nesta primeira novela, o autor fálanos da loita das mulleres por acadar o mesmo estatus que os homes, e tamén explora esoutra parte do ser humano que desde sempre loitou por eliminar as barreiras entre as clases máis ricas e os desclasados.

Vexamos. Esta novela,merecedora do Premio de Narrativa Breve Repsol 2016, conserva un estilo breve, conciso, e intenso, tan intenso que impacta coma unha bala no corazón. A dureza dos feitos que conta parte dunha realidade: o asasinato dos cangaceiros, a banda salteadora máis grande do Brasil, no ano 1938 a mans da policía. Nesta banda estaba María Bonita, muller que loitaba dobremente, polos dereitos dos pobres e polos das mulleres nun mundo machista. A trama inclúe en capítulos alternos as historias de María Bonita, a xornalista Matilda, e Carme de Candingas, vedora maior da Repúblicas das Santas Irmandades da Galiza que visita anos antes as colonias que posúe a súa patria no Nordeste brasileiro. Parecerán tres historias que non teñen moito que ver, mais axiña descubrimos a súa intensa relación, e a confirmación de que en todos os sucesos o pasado ten moito que ver. Seguir leyendo “Nordeste” →

08/03/2017 2

Viaxe á última revolución

Adoitamos pensar en Cuba coma una terra de paisaxes máxicas e como un dos primeiros lugares nos que agromou una ditadura comunista que foi a salvación do pobo máis tamén a súa condena. E nesa dualidade, a literatura que lemos e os medios de comunicación teñen moito que ver.

Fuxindo dunha visión turística da illa caribeña, o historiador Xerardo AgraFoxo decidiu enrolarse un día en camións e demais vehículos populares para volver visitar os recunchos de Cuba tras moitos anos da súa primeira experiencia. Foi en 2014, e das súas vivencias máis persoais, en consonancia coas xentes dos diversos lugares, e co análise da literatura que deu este país, Xerardo AgraFoxo escribiu un libro, que titulou precisamente Viaxe á última revolución. Nel fálanos o autor noiés dunha Cuba na que a revolución perdeu esa aura dourada que tiña naqueles anos nos que Fidel Castro se presentaba como o salvador e o garante da loita polas liberdades. As persoas coas que se atopa o escritor ao longo do seu periplo comentan a cotío que Cuba xa non é o que era, e que a día de hoxe adoece de moitos problemas derivados dunha mala praxe política. Seguir leyendo “Viaxe á última revolución” →

04/03/2017 0