Memoria de cidades sen luz

Dende que teño uso de razón levo lido moitas novelas sobre a Guerra Civil e sobre as súas cruentas consecuencias entre a poboación: os asasinatos, a falta de liberdades, o sentimento de medo e o exilio interior e exterior. Estes efectos están presentes nos libros que tratan esta temática, mais quizais poucos se atreven a facelo dende a perspectiva da mirada da infancia. A guerra rouba moitas cousas, e afecta á memoria, aos recordos e lembranzas.

Inma López Silva non só se atreveu, senón que tamén o fixo coa súa pluma maxistral. Memoria de cidades sen luz, Premio Blanco Amor no ano 2007, non deixa de ser unha novela sobre a memoria, sobre eses tempos pasados que parece que se foron pero sempre volven. O protagonista ve un día como toda a súa familia é asasinada, mentres el logra agocharse debaixo da cama e ver os feitos a través dos flecos do cobertor. Nese momento é salvado por unha muller que se chama Lucía, coa que emprende un camiño de fuxida arredor de varias capitais como A Coruña, Barcelona, París ou Bos Aires.

«Cantos nenos vin eu mortos nas mans dos seus asasinos, das mans da propias nais, incluso. Non, naquel día de 1928 na que comezou a vida miña, Lucía non podía nin imaxinar o que habiamos ter que ver e todo por culpa de non quedar cegos cando aínda estabamos a tempo»

Ao longo da súa andadura imos vendo como se van aparecendo esas cidades sen luz, ás que a guerra tapizou coa negrura quitándolle o seu brillo habitual. Nelas vai atopando a persoas que van construíndo a súa vida e que o fan avanzar cara adiante. Con todo, e como diciamos, o pasado sempre teima en regresar, e por iso o narrador vive co desexo de atopar algún día ao asasino da súa familia, ao que lle mudou a súa vida naquel día gris de antes da guerra.

O misterio é unha das fórmulas que emprega a autora santiaguesa para envolvernos con esta historia ficcional, pola que pasan persoas tan reais e influíntes na época coma Ánxel Casal, María Casares, Santiago Casares Quiroga, Albert Camus… Todos eles coinciden nalgún momento co protagonista, que vai narrando a súa peripecia vital coma se dunha novela de viaxes se tratase.

Están presentes en Memoria de cidades sen luz os soños, esas ilusións que todos e todas temos cando nenos, e tamén eses espazos que quedan e que sempre serán vistos desde a ollada da infancia: os xogos na praia do Orzán, as películas de Ava Gardner, o café Savoy, ou a aprendizaxe das lecturas nos libros de Ánxel Casal. Eses lugares e experiencias quedan paralizados no tempo, e cando se volve a eles, xa nada é igual. De novo, o paso do tempo.

Ficha técnica

Título: Memoria de cidades sen luz